بررسی اثر دارویی artemether بر روی انگل لیشمانیا ماژور در invivo و invitro

هدف: لیشمانیوز ماژور انگل تک یاخته ای تاژک دار، با تنوع بیش از 20 گونه دارای گسترش جهانی می باشد. این انگل عامل بیماری لیشمانیازیس پوستی در انسان است. لیشمانیوز یکی از مهمترین عوامل میرایی و ناخوشی در چندین کشور می باشد و از معضلات مهم مناطق اندمیک از جمله ایران است. درمان موثر می تواند از آلام و عوارض اجتماعی روانی بیماری تا حد زیادی بکاهد و به امر کنترل و پیشگیری از بیماری کمک کند .در درمان لیشمانیوز همواره اهدافی هم چون به حداقل رساندن دوره بیماری ، باقی نگذاشتن اثری از جوشگاه در محل ایجاد زخم مد نظر بوده است آرتیمیزینین و مشتقات آن از مهمترین داروهای ضد مالاریایی می باشد. یکی از مشتقات آرتیمیزینین، آرتمتر می باشد. دانشمندان براین باورند که عمل قدرتمند آرتمتر علیه انگل ها بدلیل حضور پل اندوپراکسید است.. با توجه به مشکلات روش های درمانی در این تحقیق اثر داروی آرتمتر در درمان لیشمانیا ماژور در شرایط invitro و invivo مورد مطالعه قرار گرفت. مواد و روش ها: پس از تکثیر انگل در محیط اختصاصی nnn و rpmi میزان کشندگی و توقف رشد و تکثیر پروماستیگوت ها و آماستیگوت های لیشمانیا توسط داروی آرتمتر با غلظت های مختلف 5 و 10 و 25 و 50 و 100 میکروگرم بر میلی لیتر مورد ارزیابی قرار گرفته و تکثیر پروماستیگوت ها به وسیله آزمایش mtt اندازه گیری شد. علاوه بر این آپوپتوز سلول ها به وسیله فلوسایتومتری و dna ladder مورد ارزیابی قرار گرفت. بعد از به دست آوردن غلظت مهار کنندگی آرتمتر (50ic )، موش های بالب سی آلوده با لیشمانیوز ماژور توسط داروی آرتمتر با دو روش پماد و ژل ( به فرم های موضعی، تزریقی، ایمپلنت، هیدروژل ) مورد درمان قرار گرفتند. نتایج: طبق نتایج به دست آمده، غلظت مهارکنندگی آرتمتر(50 ic)، 25 میکروگرم بر میلی لیتر شد. میزان آپوپتوز پروماستیگوت به وسیله استفاده از غلظت 25 میکروگرم بر میلی لیتر آرتمتر 28/42 % شد. نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که آرتمتر دارای اثر مهاری داخل سلولی و خارج سلولی بر روی رشد لیشمانیا ماژور دارد. پروماستیگوت های لیشمانیا ماژور بعد از مواجه با آرتمتر دچار آپوپتوز شدند علاوه بر این موش های بالب سی که تحت درمان با آرتمتر با غلظت 25 قرار گرفته بودند بعد از گذشت یک هفته در روش پماد و ژل ( به فرم موضعی ) و بعد از گذشت 3 هفته با روش ژل ( به فرم تزریقی و ایمپلنت ) بهبودی حاصل کردند. نتیجه گیری: استفاده از پلیمرحاوی دارو یک روش نوین در درمان لیشمانیوز جلدی محسوب می گردد و با توجه به نتایج به دست آمده می توان داروی آرتمتر را به عنوان یک روش درمانی موثر، مناسب و حتی جایگزین در لیشمانیوز جلدی پیشنهاد کرد.